କଂଗ୍ରେସରେ ଗୃହଯୁଦ୍ଧ
ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଯୁବରାଜ ରାହୁଲ୍ ଦଳର ନେତୃତ୍ୱ ନେବାରେ ଅସମର୍ଥ ।
ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟବଶତଃ ରାହୁଲ୍ଙ୍କୁ ଦଳର ଉପଦେଷ୍ଟାମାନେ ଅତ୍ୟଧିକ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ, ସୁପର-ବିଶ୍ୱସ୍ତ(ଅପେକ୍ଷାକୃତ)
ଯୁବ କଂଗ୍ରେସ କର୍ମୀ ପରି ମନେ ହେଉଛନ୍ତି ।
ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ବର୍ତ୍ତମାନର ସ୍ଥିତି ଗୃହଯୁଦ୍ଧର ଏପିସୋଡ୍ ଭଳି । ସତେ ବା ଦୀର୍ଘଦିନର ସିରିଏଲ ଚାଲିଛି ଏହି ଦଳରେ । ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ସାହର ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଭିନ୍ନମୋଡ଼ ନେଇ କ୍ଲାଇମାକ୍ସକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଛି । କଂଗ୍ରେସର ସଦ୍ୟ ସଂସ୍କରଣ ନୂତନ ମୋଡ଼ ନେବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକରୁଛି ଅନବରତ ।
ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ଆମକୁ ଜାମ୍ମୁକୁ ନେଇଗଲା । ଚତୁର ଗୁଲାମନବୀ ସେଠାରେ ଏକ ଗୁପ୍ତ କନକ୍ଲେଭ ଯୋଜନା କରୁଥିଲେ କାହିଁକି? ତା’ପରେ କଲିକତାକୁ ଡେଇଁଲା ବିବାଦ । ଦଳ ଜଣେ ଧର୍ମଗୁରୁଙ୍କ ସହ ଆସନ ବାଣ୍ଟିଲା । ଏହା ସର୍ବପୁରାତନ ଦଳର ଆଦର୍ଶ ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱାସଘାତକତା ଥିଲା କି ନାହିଁ? ଦିଲ୍ଲୀକୁ ଫେରନ୍ତୁ । କାହିଁକି ଅଧୀର ରଞ୍ଜନ ଚୌଧୁରୀ ନିଜ ଦଳର ସହକର୍ମୀଙ୍କ ସହ ଟ୍ୱିଟର୍ରେ ଯୋଗାଯୋଗ କରୁଛନ୍ତି? ସେ କିପରି ଫୋନ୍ କଲ କରିବେ ଜାଣନ୍ତିନାହିଁ ନା ତାଙ୍କର ହ୍ୱାଟସ୍ ଆପ୍ / ଟେଲିଗ୍ରାମ / ସିଗ୍ନାଲ୍ ଅକ୍ଷମ ହୋଇଛି ପଡ଼ିଛି! ଏହି ପୃଷ୍ଠଭୂମିରେ ଯେଉଁ ହସ ଅନେକ ଶୁଣିଥିବେ ତାହା ଅମିତ ଶାହା ଏବଂ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଚର୍ଟଲିଂର ଶବ୍ଦ?
କଂଗ୍ରେସର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଯୁଦ୍ଧ ପୁନରାବୃତ୍ତି ହୋଇ କାହୁଁ କେଉଁଠି ପହଞ୍ଚିଲାଣି । ଯେଉଁମାନେ କେନ୍ଦ୍ରରେ ମୋଦୀ ସରକାରକୁ ରୋକିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଦଳରୁ ଆଉ କିଛି ଆଶା କରନ୍ତି ନାହିଁ । ସେମାନେ ବିରୋଧୀଦଳ ବାହାରେ ସବୁକିଛି ଦେଖନ୍ତି । କୃଷକ ଆନ୍ଦୋଳନ ପରି ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ କିପରି ମୋଦୀଙ୍କୁ ଚିନ୍ତାରେ ପକାଉଥିବ ସେହି ବିଚାର ସେମାନେ କରନ୍ତି । ନାଗରିକ ସ୍ୱାଧୀନତା ଉପରେ ଶାସନର ଅଧିକ ଘୃଣ୍ୟ ଆକ୍ରମଣର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ସେମାନେ ରାଜନେତାଙ୍କ ପ୍ରତି ନୁହେଁ, କୋର୍ଟକୁ ଚାହିଁରହିଥାନ୍ତି ।
ବିରୋଧୀଦଳରେ ଥିବାବେଳେ ନିଜର ଲାଞ୍ଜ ଖାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବା କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରଥମ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ନୁହେଁ । ୧୯୭୯ରେ ମାରଗାରେଟ୍ ଥାଚର କ୍ଷମତାକୁ ଆସିବା ପରେ ବ୍ରିଟିଶ ଲେବର ପାର୍ଟି ମଧ୍ୟ ସମାନ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲା । ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କଂଗ୍ରେସ ନିଜେ ମଧ୍ୟ ସମାନ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଆଜି ଯାହା ଘଟୁଛି, ତାହାର ଏକ ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ସମାନ୍ତରାଳ ଚିତ୍ର ୧୯୬୯ର କଂଗ୍ରେସ ବିଭାଜନରୁ ଆସିଛି । ସେତେବେଳେ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ଦଳ ଭାଙ୍ଗିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୭୧ରେ ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ କଂଗ୍ରେସ ନିର୍ବାଚନ ମଇଦାନକୁ ଯାଇଥିଲା ।
ଶ୍ରୀମତୀ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ କନିଷ୍ଠ, ଅଧିକ ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ନେତାମାନେ ସମର୍ଥନ କରୁଥିବା ବେଳେ ବିରୋଧୀଦଳ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ଯୁଗର ନେତାମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲେ, ଯେଉଁମାନେ ଦଶନ୍ଧି ଧରି କ୍ଷମତାରେ ଥିଲେ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସର ଗଣ୍ଠିକୁ ବୁଝିଥିଲେ । ଗଣମାଧ୍ୟମ ଏହି ନେତାମାନଙ୍କୁ \”ସିଣ୍ଡିକେଟ୍’ ବୋଲି ଡାକିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଏକ ପୁରାତନ ପିଢ଼ି ଭାବରେ ଚିତ୍ରଣ କରିଥିଲେ, ଯାହାର ସମସାମୟିକ ଭାରତ ସହ ସମ୍ପର୍କ ନଥିଲା ଏବଂ କଂଗ୍ରେସର ନୂତନ ତରଙ୍ଗକୁ ତରଙ୍ଗାୟିତ କରିପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ସେତେବେଳେ ଆକଳନ କରାଗଲା । ବାସ୍ତବରେ, ଯୁଦ୍ଧଟି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ବିଷୟରେ ଥିଲା । ସିଣ୍ଡିକେଟ୍ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ବିରକ୍ତ କରି ତାଙ୍କୁ ବିଦା କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ଏବଂ ଆଜି ମଧ୍ୟ ସେଭଳି ଅବସ୍ଥା ।
ସମସ୍ତ ପୂଜାପାଠ ପାଇଁ ଆଜିର କଂଗ୍ରେସର ଯୁଦ୍ଧ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ବିଷୟରେ; ସେ ହେଉଛନ୍ତି ରାହୁଲ୍ ଗାନ୍ଧୀ । ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଯୁବରାଜ ରାହୁଲ ଦଳର ନେତୃତ୍ୱ ନେବାରେ ଅସମର୍ଥ । ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟବଶତଃ ରାହୁଲ୍ଙ୍କୁ ଦଳର ଉପଦେଷ୍ଟାମାନେ ଅତ୍ୟଧିକ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ, ସୁପର-ବିଶ୍ୱସ୍ତ(ଅପେକ୍ଷାକୃତ) ଯୁବ କଂଗ୍ରେସ କର୍ମୀ ପରି ମନେ ହେଉଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ଏହାକୁ ରାହୁଲ୍ ଗ୍ରହଣ କରିବେ ବା କିପରି? ଗତ କିଛି ମାସ ମଧ୍ୟରେ, ଶାଣିତ ଆକ୍ରମଣପାଇଁ, ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରଥମେ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ପାର୍ଟି ଗଣତନ୍ତ୍ରର ସ୍ୱର ଭାବରେ ପ୍ରଶଂସାର ପାତ୍ର ହୋଇଥିଲେ, ସେମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ସିଣ୍ଡିକେଟ୍ର ଏହି ଶତାବ୍ଦୀର ସଂସ୍କରଣ ଭାବରେ ଦେଖାଯିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ବରିଷ୍ଠମାନେ ଯେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ରାସ୍ତାରେ କଣ୍ଟାହୋଇଛନ୍ତି, ସେକଥା ରାହୁଲ୍ ବୁଝିଥିଲେ ମଧ୍ୟ କୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବାରେ ନାଚାର । ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ପୁରୁଖା ଏବଂ ସେମାନେ କୌଣସି କଥାକୁ ସହଜରେ ଗ୍ରହଣ କରିପାରୁନାହାନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ସିଣ୍ଡିକେଟ୍ ସହିତ ଯୁଦ୍ଧକୁ ଏକ ଜାତୀୟ ଅବସାଦରେ ପରିଣତ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ, ଯାହା ରାହୁଲ କି ସୋନିଆଙ୍କ ପକ୍ଷେ ସମ୍ଭବ ହେଉନାହିଁ । ଖାସ୍ ଏହି କାରଣରୁ କଂଗ୍ରେସର ମୂଲ୍ୟାୟନ ଭୋଟରଙ୍କ ପାଖରେ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । କଂଗ୍ରେସ ଯୁଦ୍ଧର ହୋଲ୍ ସେଣ୍ଟର୍ ସହିତ ଭୋଟ୍ର ପ୍ରଭାବ ସବୁବେଳେ ରହିଆସିଛି । କିଛି ସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ ବୋଲି କେହି କହିପାରିବେନାହିଁ । ୧୯୬୯ ମସିହାରେ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ବର୍ତ୍ତିବା ପାଇଁ ସଂଗ୍ରାମ କରୁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ସେ ଏହାକୁ ଏକ ଆଦର୍ଶ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଚତୁର ଥିଲେ । ସେ ବାମପନ୍ଥୀ ସମାଜବାଦୀ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଣୟନ କରିବା ପାଇଁ ଗରିବଙ୍କ ତରଫରୁ ଧନୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଗଣ୍ଡଗୋଳ ସହ ଲଢ଼ୁୁଥିଲେ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।
ବର୍ତ୍ତମାନର କଂଗ୍ରେସ ଯୁଦ୍ଧରେ ଉଭୟ ପକ୍ଷପାଇଁ ଆଦର୍ଶ ବିକଳ୍ପ ଉପଲବ୍ଧ ନାହିଁ । କାରଣ ଦଳର ଆଦର୍ଶ ଲୋକଙ୍କପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇବାରେ ଏହାର ନେତାମାନେ ଆଉ ପ୍ରଭାବୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଦେଖାଯାଉନାହିଁ । ରାହୁଲ୍ କି ସୋନିଆ; ଏଇ ଦୁଇଜଣ ହାଇକମାଣ୍ଡ ହୋଇ ଆହୁରି କେତେବର୍ଷ ଦଳକୁ ଆଗେଇ ନେଇପାରନ୍ତି, ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ଦଳବିଶ୍ୱାସୀମହଲ ଚିନ୍ତାକରିଆସୁଛନ୍ତି । ଆଉ କିଛି ଅବଶ୍ୟ ପ୍ରିୟଙ୍କାଙ୍କୁ ଆଇକନ୍ ବୋଲି ମାନିବା ଆରମ୍ଭକଲେଣି । ତେଣେ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଗରିବ-ସମର୍ଥକ, କଲ୍ୟାଣମୂଳକ ପଦକ୍ଷେପ ଓ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ କଂଗ୍ରେସକୁ ଚିନ୍ତାରେ ପକାଇଛି । ମୋଦୀଙ୍କୁ ଯେତେ ‘ହାଇଜାକର୍’ କହିଲେ ମଧ୍ୟ ରାହୁଲ୍ଙ୍କ କଥାକୁ ଦେଶବାସୀ ବିଶ୍ୱାସକୁ ନେଉନାହନ୍ତି। ମୋଦୀ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆସନରେ ଥିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ; ରାହୁଲ୍ ଓ ତାଙ୍କ ସମର୍ଥକଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କ ‘ଗରିବୀ’ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଆଉ କାମଦେବ ନାହିଁ ।
ଯେକୌଣସି ଆଦର୍ଶ(!)ର ଶିକାର, ନ୍ୟୁ ସିଣ୍ଡିକେଟ୍ ବନାମ ରାହୁଲଙ୍କ ଷ୍ଟର୍ମଟ୍ରୋପର୍ସ ଯୁଦ୍ଧ କେବଳ ତୁଚ୍ଛା ଓ ଅଧିକାଂଶ ଭାରତୀୟ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହାକୁ କ୍ଲାନ୍ତକାରୀ ମନେକରନ୍ତି । କାରଣ ଏକ ପୁରାତନ ଦଳ ନିଜକୁ ଚିହ୍ନିନପାରି, କ୍ଷମତାଚ୍ୟୁତ ହେବାସତ୍ତ୍ୱେ- ଏଭଳି ଗୃହଯୁଦ୍ଧରେ ନିଜକୁ ଆପ୍ଳୁତ କରିବା ଯେତିକି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟକର, ସେତିକି ପୀଡ଼ାଦାୟକ ମଧ୍ୟ । ଅବଶ୍ୟ ଯଦି କଂଗ୍ରେସକୁ ତୀକ୍ଷ୍ଣ, ଚତୁର ଦଳ ଭାବରେ କେହି ଦେଖୁଥିବେ, ତେବେ ବିଜେପି ଏବଂ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କାକୁ ପରାସ୍ତ କରିବାରେ ସକ୍ଷମତା ଯେ ଦଳର ରହିଛି; ସେକଥା ସେମାନେ ବିଶ୍ୱାସ ରଖିବେ । କିନ୍ତୁ ପୁଡୁଚେରୀ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଜଣାଇଦେଇଛି, ମୋଦୀ-ଶାହାଙ୍କୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିବା ପାଇଁ କଂଗ୍ରେସରେ କେହି ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଗରିଲା ଅପରେସନ୍ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ନୁହନ୍ତି । ଏକମାତ୍ର ରାଜସ୍ଥାନରେ ଅଶୋକ ଗେହଲୋଟ୍ ପାରିଲେ । ତାଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଦଳରେ ସେହିଭଳି ଦକ୍ଷତା ଆଜି ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉନାହିଁ ।
ରାହୁଲ୍ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସମସ୍ୟା ହେଉଛି ଯେ ତାଙ୍କ ସମର୍ଥକମାନେ ତାଙ୍କପାଇଁ ଅନ୍ଧ, ମାତ୍ର ବରିଷ୍ଠମାନେ ତାଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଅରାଜି । ରାହୁଲ୍ଙ୍କ ପାଖରେ ସେଭଳି କରିସ୍ମା ଦେଖିପାରୁନାହାନ୍ତି ବରିଷ୍ଠନେତା । କଂଗ୍ରେସକୁ କ୍ଷମତାକୁ ଫେରିବାରେ ରାହୁଲ୍ ଓ ତାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ କିଛି କରିପାରିବ ନାହିଁ; ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ରଖିଥିବା ନେତାଙ୍କ ପାଖରେ ଆଉ ବିକଳ୍ପ କ’ଣ? ରାହୁଲ୍ ବୋଧହୁଏ ଏକମାତ୍ର ଜାତୀୟ ନେତା, ଯିଏକି ମୋଦୀ-ଶାହା ଯୋଡ଼ିଙ୍କୁ ସିଧା ନିଶାନା କରୁଛନ୍ତି, ମାତ୍ର ତାହା ପାଣିଚିଆ ହୋଇଯାଉଛି । ରାହୁଲ୍ଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟ କେବଳ ମୋଦୀଙ୍କୁ ବିରୋଧ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରୁଛିି । ସେହି ପ୍ରୟାସରେ ଥଟ୍ଟା ଓ ପରିହାସ ସାହାଯ୍ୟ କରିବନାହିଁ । ବରଂ ଠୋସ୍ ରାଜନୀତି ଓ ଅଭିଜ୍ଞତାର ଗୋଟିଚାଳନା ଚାହି । ଯେତେବେଳେ ରାହୁଲ୍ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବାଇ ସେପ୍ସ ବିଷୟରେ କଂଗ୍ରେସ କର୍ମୀମାନେ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆକୁ ଯାଉଛନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ଥଟ୍ଟା ଓ ପରିହାସ ଶୋଭାବର୍ଦ୍ଧନ କରୁନାହିଁ ।
କଂଗ୍ରେସ ଗୃହଯୁଦ୍ଧରେ କୌଣସିପକ୍ଷ ହାର ମାନିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନୁହନ୍ତି । ମୋଦୀ ମତଦାନ ବୁଥ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର କରିସାରିଥିବାରୁ ରାହୁଲ୍ଙ୍କୁ ସେଭଳି ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ହାଇକମାଣ୍ଡ ଶାସନରୁ ଓହ୍ଲାଇ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଦଳକୁ ଆହୁରି ଶକ୍ତିମାନ କରିବାକୁ ଅଣ୍ଟା ଭିଡ଼ିବାକୁ ହେବ । ଗୁଲାମନବୀ, କପିଲ ଶିବଲ୍ଙ୍କ ଭଳି ବରିଷ୍ଠ ନେତାଙ୍କର ମାନଭଞ୍ଜନ ନ କଲେ ସେମାନେ ଆପଣାକୁ ଯେଭଳି ଢ଼ଙ୍ଗରେ ନେଇଯିବା କଥା ନେବେ । ତାଙ୍କୁ ଅଟକାଇବା ସମ୍ଭବନୁହେଁ । କାରଣ କଂଗ୍ରେସରେ ଏବେ ମୋଦୀଙ୍କ ପ୍ରଶଂସା ଶୁଭିଲାଣି । ଆଗକୁ ଆହୁରି ଶୁଭିବା ପୂର୍ବରୁ ଗୃହଯୁଦ୍ଧକୁ ଅଟକାଇବାକୁ ହେବ । ଅବଶ୍ୟ ରାହୁଲ୍ କି ଆଉ କିଏ; ସେଇ ଯୁଦ୍ଧ ଅଟକାଇବେ ତାହା ଦେଖିବାକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଛି ଦେଶ । ବିରୋଧୀଦଳର ଭୂମିକା ନିଭାଇବା ନା ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରଶମନ! କେଉଁଟା କଂଗ୍ରେସପାଇଁ ପ୍ରାଥମିକତା ?